चारणों में राजस्थानी साहित्यकार
कुछ साहित्यकारा री पूरी जानकारी हे और कुछ साहित्यकारा री जानकारी नी मिल सकी वीणारो पोस्ट रे अन्त में सिर्फ नाम हे-
1.अनोपदान बारहठ
नांम:- अनोपदान बारहठ
शिक्षा:- चैत वदी 2, सं. 1978 वि. (1921 ई)
जन्म तिथि :
परंपरागत काव्य-शिक्षा
जनम स्थान:- पो. झीणकली (शिव-बाड़मेर-राज.)
मौजूदा काम धन्धो:- खेती
छप्योड़ी पोथियां:- आईनाथ री कथा (काव्य), महाराजा उम्मेद उदारता रूपक (काव्य
अण छपी पोथ्यां :- हरिरस रो रस, भक्तिगीत धारा, वीर वचनावली, दोहासंग्रै आद
सदीव रो ठिकाणो :- पो. झिणकली (शिव -बाड़मेर)
मोजूदा ठिकाणो :
02. डॉ अरविन्द आसिया
पता:- हॉस्पिटल केम्पस राजकीय आवास
उदयपुर
फोन नंबर:-9414239749
03. अक्षयसिंह रत्नू
नांम : अक्षयसिंह रत्नू
शिक्षा : साहित्यभूषण, सा. रत्न, कविरत्न
जन्म-तिथि ओर स्थान:- 24 दिसम्बर सन् 1910 ई. जिला अलवर
मौजूदा काम धन्धो:- राजसेवा रा पेंसनर
छप्योड़ी पोथियां:-
अक्षय जय-स्मृति (1937), अक्षय किसोर-स्मृति
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां
कल्याण आद पत्रा में अर संग्रै-ग्रंथां में रचनावां छपी
दूजी सूचनावां:- अलवर रियासत रा राजवां अर अनेक संस्थावां सूं सनमान प्राप्त-आकासवाणी सूं अनेक बार रचनावां प्रसारित
सदीव रो ठिकाणो:- अक्षय कुटीर, पारीक कालेज मार्ग, बनीपार्क, जयपुर-6
मौजूदा ठिकाणो:- उपर मुजब
04. ईश्वरदान आशिया
नांव : ईश्वरदान आशिया
शिक्षा : हिन्दी, अंग्रेजी, मराठी, गुजराती, बंगला, संस्कृत आद भासावां रो साधारण ज्ञान
जन्म-तिथि अर स्थान : आसाढ़ बदी 8 संवत 1952
मौजूदा काम धन्धो : खेती
छप्योड़ी पोथियां:- वीरसतई (सह-संपादन)
अणछपी पोथियां:- फुटकर काव्य
दूजी सूचनावां:-राजस्थान-केसरी (वर्धा), चारण मासिक रो सम्पादन-पत्र, पत्रिकावां में राजस्थानी सम्बन्धी लेख आद छप्पा।
सदीव रो ठिकाणो:- गावं मेंगटिया, डाकघर बीजणोल (नाथद्वारा-उदयपुर राज.)
मौजूदा ठिकाणो
उपर मुजब
05. ठा. केसरीसिंह बारहठ
– व्याक्ति परिचै : –
(जीवन यात्रा)
जलम : २१ नवम्बर १८७२ गाँव
देवपुरा शाहपुरा राज्य में
पिता : ठा. कृष्णसिंह बारहठ
माता : बख्तावर कंवर
06. करणीदान बारहठ
जन्म-तिथि अर स्थान :1 अगस्त, सन् 1925 ई. फेफाणा (श्री गंगानगर-राज.)
शिक्षा : एम.ए.बी.एड.
सदीव रो ठिकाणो : फेफाणा (नोहर-श्रीगंगानगर राज.)
मौजूदा ठिकाणो : वरिष्ठ अध्यापक, राज. उ. मा. वि. झूझणुं (राज.)
छप्योड़ी पोथियों:- झिंडियो (1963) झरझर कथा (1964) शकुन्तला (1967)
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां:- मरूवाणी, लाडेसर, वातायन, मधुमती आद में रचनावां छपी-आकासवाणी सूं रचनावां प्रसारित-संग्रै-ग्रन्थां में भेली करीजी
दूजी सूचनावां:- राजस्थानी कहाणियां रो संग्रै अर उपन्यास त्यार है-हिन्दी में कई उपन्यास अर एर कहाणी-संग्रै छप्योड़ा है
अणछपी पोथियाँ:- गांधी बाबो (प्रबंध काव्य)
मौजूदा काम धन्धो:- अध्यापकी
7 गुमानसिंह देवल
नांव : गुमानसिंह देवल
शिक्षा : एम.ए., एम.एड.
जन्म तिथि : 10-8-1939 ई.
जनम स्थान : कुंजडावास (जोधपुर)
मौजूदा काम धन्धो : अध्यापन
अणछपी पोथ्यां:
करणी सतसई, करणी सवैया, विविध भाव सतसई, गांधी चरित सागर, वीर काव्य, देवी काव्य (अनुवाद)
सदीव रो ठिकाणो:
गांव-कुम्पड़ा वास, पो. ऊंदलियावास (वाया बिलाड़ा-जोधपुर-राज.)
मोजूदा ठिकाणो:
उपर मुजब
08. चंद्रप्रकाश देवल (चंद्रप्रकाश सिंह)
नांव : चंद्रप्रकाश देवल (चंद्रप्रकाशसिंह)
शिक्षा : एम.एस. सी. (रसायन)
जन्म तिथि : 14-8-1946 ई.
जनम स्थान : गोटीणा (वल्लभनगर-उदयपुर-राज.)
मौजूदा काम धन्धो : ग. ने मेडिकल कॉलेज रै जीवन रसायन विभाग में सेवा
छप्योड़ी पोथियां :
पणी-देवल प्रकासण, गोटीणा, काव्य 1977 15/-
पत्र-पत्रिकावा में छप्योड़ी साहित्यिक रचनावां : जागती जोत, दीठ, हरावल, इतबारी पत्रिका आद में कवितावां अर कहाणियां छपी
अण छपी पोथ्यां :
मींतर म्हारौ गां मरै क्यूं नी (कविता-संग्रै)
दूजी सूचनावां :
साहित्य अकादमी, दिल्ली सूं पाणी पोथी पुरस्कृत
सदीव रो ठिकाणो :
गांव गोटी सर, पो पूरिया खेड़ी (वाया मावली जं.-उदयपुर-राज.)
मोजूदा ठिकाणो :
जीव रसायन विभाग. ग. ला. ने मेडिकल कॉलेज , अजमेर (राज.)
09. चन्द्रराव चारण
नांव : चन्द्रराव चारण
शिक्षा : एम.ए. साहित्य रत्न
जन्म-तिथि अर स्थान : 28 जुलाईसन् 1924 ई. चूरू (राज.)
मौजूदा काम धन्धो : प्राचार्य, भारतीय विद्यामंदिर, बीकानेर
अणछपी पोथियां :
गोगाजी चौहा री राजस्थानी गाथा, अलखिया संप्रदाय (1964)
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
शोध पत्रिका, राजस्थान भारती, मरू भारती, वरदा, साप्ताहिक हिन्दुस्तान आद पत्रो में छपी
दूजी सूचनावां :
राजस्थान साहित्य अकादमी, उदयपुर अर अ. भा. प्रौढ. शिक्षा संघ, दिल्ली रा सदस्य
सदीव रो ठिकाणो :
श्री करणी मंदरि चूरू (राज.)
मौजूदा ठिकाणो :
भारतीय विद्या मंदिर, बीकानेर (राजस्थान)
10. धनदान लालस
नांव : धनदान लालस
शिक्षा : परंपरागत काव्य शिक्षा
जन्म तिथि : भादवा सुदी 11 सं. 1972 वि. (1915 ई.)
जनम स्थान : चांचलवा, पो. ओटाम्बर (जोधपुर-राज.)
मौजूदा काम धन्धो : धरू काम
पत्र-पत्रिकावा में छप्योड़ी साहित्यिक रचनावां :
चारण साहित्य, संघ शक्ति, कर्मठ राजस्थान आद पत्रां में रचनावां छपी
अण छपी पोथ्यां : बुठापै रा अवगुण पचपनी, चायनिंदा बाईसी, करतार, कीरत बत्तीसी, महामाया करणी महिमा आद अनेक फुटकर गीत, कवित्त, दूहा, सवैया
दूजी सूचनावां :
डिंगल-पिंगल रा चोखा जाणकार
सदीव रो ठिकाणो :
गांव चांचलवा, पो. ओटाम्बर (जोधपुर)
मोजूदा ठिकाणो :
उपर मुजब
11. जोगीदान कविया ‘बारैठ’
नांव : जोगीदान कविया ‘बारैठ’
शिक्षा : मैट्रिक, प्रभाकर
जन्म तिथि : द्वितीय जेठ सुदी-4 सं. 1961 वि. (1904 ई.)
जनम स्थान : सेवापुरा (राज.)
मौजूदा काम धन्धो : राज री सेवा सूं निवृत्त
छप्योड़ी पोथियां :
श्रीमद् भगवती गीता सतसई, त्यागमूर्ति श्री गणेशदास जी, तंवरवंश का संक्षिप्त इतिहास, हठी हमीर आद संपूर्ण रचनावां, संपादन-मेहाई महिमा नांव री पोथी
पत्र-पत्रिकावा में छप्योड़ी साहित्यिक रचनावां :
मरूवाणी, जगाती जोत, क्षात्रधर्म संदेश आद अनेक पत्रिकावां में छपी
अण छपी पोथ्यां :
वैराग शतक, सिणगार सतक, नीति सतक, उरदू शेरां रा राजस्थानी अनुवाद अमर गीत, नखशिख चालीसा, महावीर मत्त गयंद महिमावली, सपूत-कपूत वर्णन, शिव गोरखस्तुति, कुरानमजीद (500 दूहा), इंजील (500 दूहा) आद
दूजी सूचनावां :
नागरी प्रचारिणी सभा काशी की बाला बख्श राजपूत चारण ग्रन्थमाला रा ट्रस्टी
सदीव रो ठिकाणो :
गांव पो. सेवापुरो (जयपुर-राज.)
मोजूदा ठिकाणो :
उपर मुजब
12. नारायणसिंह साँदू
नांव :नारायणसिंह साँदू
शिक्षा : एम.ए. (हिन्दी)
जन्म तिथि : 15-11-1949 ई.
जनम स्थान : भदोरा (नागौर)
मौजूदा काम धन्धो : सर्वेक्षण अधिकारी, राजस्थान संगीत नाटक अकादमी, जोधपुर
पत्र-पत्रिकावा में छप्योड़ी साहित्यिक रचनावां :
मरूभारती, रंगयोग, वरदा, चारण साहित्य आद में लेख छप्या।
दूजी सूचनावां :
रंगयोग रा संपादक, चारण साहित्य रा सह संपादक, शिकागो विश्वविद्यालय रा शोधछात्रां साथै काम रो अनुभव, राजस्थानी सबदकोस में काम रो अनुभव
सदीव रो ठिकाणो :
गाव पो. भदोरा (नागौर-राज.)
मोजूदा ठिकाणो :
राजस्थान संगीत नाटक अकादमी, पावटा ए रोड. जोधपुर
13. पाबूदान कविया
नांव :पाबूदान कविया
शिक्षा : साधारण
जन्म तिथि : उमर सत्तर बरस रै अन्दाजन
जनम स्थान : सेवापुरी (जयपुर)
मौजूदा काम धन्धो : खेती
पत्र-पत्रिकावा में छप्योड़ी साहित्यिक रचनावां :
मरूवाणी, जागती जोत अर चारण का इतिहास भाग 2 में कवितावां छपी
अण छपी पोथ्यां :
फुटकर रचनावां घणी है।
दूजी सूचनावां :
परंपरा सूं काव्य रचना रो चोखो अभ्यास है।
सदीव रो ठिकाणो :
गांव पोस्ट सेवापुरी (जयपुर-राज.)
मोजूदा ठिकाणो :
उपर मुजब
14. ब्रजपालसिंह गाडण
नांव : ब्रजपालसिंह गाडण
शिक्षा : एम.ए. (हिन्दी), पीएच.डी.
जन्म-तिथि अर स्थान : 29 फरवरी सन् 1936 ई. दुलचास (बिसाउ-झंझणु)
मौजूदा काम धन्धो : अध्यापकी
छप्योड़ी पोथियां :
माता री पुकार (1972 ई.)
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
परवाड़ां बाबत लेख कई पत्रां में छप्या
दूजी सूचनावां :
पाबजी रा परवाड़ां र शोध-ग्रंथ लिख्यो
सदीव रो ठिकाणो:
1. दुलचास (बिसाउ) 2. करणी कुटीर (बास) विद्या-विहार, पिलाणी (राज.)
मौजूदा ठिकाणो :
पोदार, कालेज, नवलगढ़ (झूंझणुं-राज.)
15. भंवरदान कविया
नांव : भंवरदान कविया
शिक्षा : बी.ए.
जन्म तिथि : 9.2.1957 ई.
जनम स्थान : विराई चारणां री (शेरगढ़-जोधपुर)
मौजूदा काम धन्धो : अध्यापन
छप्योड़ी पोथियां :
पत्र-पत्रिकावा में छप्योड़ी साहित्यिक रचनावां :
अभयदूत शुचि, चारण आद पत्रिकावा अर शिक्षा विभाग रा संग्रहां में लेख, कविता, एकांकी छप्या
अण छपी पोथ्यां :
फुटकर कवितावां, लेख आद
दूजी सूचनावां :
काव्य पाठ प्रतियोगितावां में पुरस्कृत
सदीव रो ठिकाणो :
ठि. श्री जगमालदान कविया गांव पो. बिराई (चारणां री), मोटल जी रो वास,वाया तिवरी-342306 (जोधपुर-राज.)
मोजूदा ठिकाणो :
राजकीय उच्च प्राथमिक विद्यालय पो. सेखाला (वाया सेतरावा-342025) जिला जोधपुर (राज.)
16. भंवरसिंह सामोर
नांव : भंवर सिंह सामोर
शिक्षा : एम.ए., (हिन्दी)
जन्म-तिथि अर स्थान : 15 अगस्त, 1943 ई. बोबासर (सुजानगढ-चूरू)
मौजूदा काम धन्धो : प्राध्यापकी
छप्योड़ी पोथियां
मरण-त्यूंहार (संपादन 1966)
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां
मरूवाणी में कवितावां छपी
दूजी सूचनावां
आकाशवाणी पर काव्य-पाठ
सदीव रो ठिकाणो
बोबासर (सुजानगढ-चूरू राज.)
मौजूदा ठिकाणो
लोहिया कालेज, चूरू (राज.
17. भंवरदान बारहठ (मदकर)
नांव : भंवरदान बारहठ (मदकर)
शिक्षा : हायर सैकेन्ड्री
जन्म-तिथि अर स्थान : 8-3-1935 ई. झनकली (बाड़मेर)
मौजूदा काम धन्धो : बैंक-सेवा
छप्योड़ी पोथियां :
डिंगल, पिंगल अर आधुनिक राजस्थानी गीत, छंद, कवितावां आद पत्र-पत्रिकावां में छपी
सदीव रो ठिकाणा :
गांव-पोस्ट- झनकली, तहसील शिव (बाड़मेर-राज.)
मौजूदा ठिकाणो :
स्टैट बैंक ऑफ बीकानेर एण्ड जयपुर, पो. समदड़ी (बाड़मेर-राज.)
18. मोहनदान बारठ
नांव : मोहनदान बारठ
शिक्षा : दासवीं पास
मौजूदा काम धन्धो : व्यापार
छप्योड़ी पोथियां :
माहेश्वरी सेवक वाणी ओलमा आदि पत्रिकाओ में
सदीव रो ठिकाणो :
मोहन दान बारठ भिरजेवाला-(गंगानगर)
मोजूदा ठिकाणो :
उपर मुजब
19. रामलाल रत्नु
नांव : रामलाल रत्नु
शिक्षा : साधरण
जन्म-तिथि अर स्थान : सन् 1920 ई. थमावती (रामगढ-अलवर-राज.)
मौजूदा काम धन्धो : खेती
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
संघ-शक्ति, राजस्थान टाइम्स आद पत्रां में राजस्थानी कविता छपी
सदीव रो ठिकाणो :
गांव थमावली (राजगढ-अलवर-राज.)
मौजूदा ठिकाणो :
मकान नंबर-1501, भैरूंजी रै कनैं, टिक्कीवालां रो रस्ता, जयपुर (राज.)
20. रेवतदान चारण
नांव : रेवतदान चारण
शिक्षा : बी.ए., एलएल.बी, (प्री.), सा.रत्न (प्री.)प्रभाकर
जन्म-तिथि अर स्थान : सन् 1923 ई. मथाणियां (जोधपुर)
मौजूदा काम धन्धो : वकालत
छप्योड़ी पोथियां : 1. चेत मांनखा, 2. नेहरूजी ने ओलखो, 3. धरती रा गीत
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
कवितावां मरूवाणी आद अनेक पत्रां में छप्योड़ी है
दूजी सूचनावां :
समजावदी पार्टी रा सदस्य है-एकांकी नाटक भी लिख्या है-आकाशवाणी पर अर अ. भा. सम्मेलनां में कविता-पाठ कर्यो है
सदीव रो ठिकाणो:
मारवाड मथाणियां (जोधपुर)
मौजूदा ठिकाणो :
उपर मुजब
21. राजेन्द्र बारहठ
पता:
६० गायरी आवास,
उदयपुर
फोन नंबर:-9829566084, 9782526376
ईमेल:
[email protected]
22. विजयदान देथा
नांव : विजयदान देथा
शिक्षा : एम.ए. (प्री.-हिन्दी)
जन्म-तिथि अर स्थान : 1-12-1926 ई., बोरूंदा (जोधपुर)
मौजूदा काम धन्धो : निजी संस्था री सेवा
छप्योड़ी पोथियां :
1. बातां रो फुलवाड़ी (अनेक भाग) 2. साहित्य और समाज 3. तीडोराव
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
प्रेरणा, परंपरा, वाणी, लोक संस्कृति नावां रा पत्रां में कहाणियां छपी
दूजी सूचनावां :
लोक संस्कृति नांव रै छापै रो संपादन करै-रूपायन शोध संस्थान रा पदाधिकारी है-राजस्थानी लोक-कथाां मैं आप री बोली में लिखै
सदीव रो ठिकाणो :
बोरूंदा (जोधपुर)
मौजूदा ठिकाणो :
उपर मुज
23. शक्तिदान कविया
नांव : शक्तिदान कविया
शिक्षा : एम.ए., (हिन्दी) पीएच.डी.
जन्म-तिथि अर स्थान : 17 जुलाई सन् 1940 ई. बिराई (शेरगढ़-जोधपुर)
मौजूदा काम धन्धो : प्राध्यापकी (जोधपुर विश्वविद्यालय)
छप्योड़ी पोथियां :
सोढ़ायण (संपादन 1966 ई.)
रंगभीनी (संपादन-1965 ई.)
काव्य कुसुम (संपादन-1966 ई.)
लाखीणी (संपादन-1963 ई.)
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
मरूवाणी, मधुमती, जाणकारी आद पत्रां में छपा
दूजी सूचनावां :
आकाशवाणी सूं रचनावां सुणाई-डिंगल के ऐतिहासिक प्रबंध काव्य-नांव रो शोध-ग्रंथ लिख्यो
सदीव रो ठिकाणो :
गांव बिराई, पो. उटाम्बर (जोधपुर-राज.)
मौजूदा ठिकाणो :
हिन्दी विभाग, जोधपुर विश्वविद्यालय, जोधपुर
24. सोहनदान चारण
नांव : सोहनदान चारण
शिक्षा : एम.ए. (हिन्दी) पी.एचडी.
जन्म-तिथि अर स्थान : 15-2-1946 ई., मारवाड़ मथाणियां (जोधपुर)
मौजूदा काम धन्धो : प्राध्यापकी (जोधपुर विश्वविद्यालय)
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
ललकार, परंपरा, रंगयोग, लोक संस्कृति, हरावल आद पत्रा में कवितावां, व्याकरण संबंधी लेख अर लोक-संस्कृति रा विसयां पर लेख छप्या
दूजी सूचनावां :
राजस्थानी लोक साहित्य का सैद्धांतिक विवेचन नांव सूं शोध-ग्रंथ लिख्यो-राजस्थानी व्याकरण री एक पोथी भी त्यार करी है
सदीव रो ठिकाणो :
ठि. शक्तिदानजी चारण, मेहराजोतां रो बास, मारवाड़ मथाणियां (जोधपुर-राज.)
मौजूदा ठिकाणो :
ठि. बैजदान बालूदान भवन, नांगोरी गेट रै मांय, जोधपुर (राज.)
25. सांबलवान आसियां
नांव : सांबलवान आसियां
शिक्षा : साधारण अर परम्परागत
जन्म-तिथि अर स्थान : मंगसिर सुदी 7 संबत् 1951 वि. कड़ियां (नाथद्वारा-उदयपुर)
मौजूदा काम धन्धो : खेती
छप्योड़ी पोथियां :
प्राचीन राजस्थानी गीत संग्रह भाग 1 सूं 5 (संपादन)
अणछपी पोथियां :
1. महाभारत रूपक (छंदग्रंथ), 2. भारत भड़ विरदावली (काव्य)
पत्र-पत्रिकावां में छप्योड़ी रचनावां :
शोध पत्रिका, मरूवाणी, मधुमती, संघ-शक्ति, आद में काव्य-रचनावां छपी
दूजी सूचनावां :
राजस्थानी काव्य-रचनावां पर तीन पुरस्कार मिल्या-आकाशवाणी सूं रचनावां सुणाई
सदीव रो ठिकाणो :
मोर्यां कड़ियां (वाया उदयपुर-राज)
मौजूदा ठिकाणो :
उपर मुजब
26. हिम्मतसिंह उज्जवल
पता:- गाँव भरोडी पोस्ट वरनी , तीसिल मावली
उदयपुर
अर्जुन दान,
अरविन्द आसिया,
ऊमर दान लालस,
ओम प्रकाश रतनु,
केलाश दान,
केलाश दान उज्जवल,
गिरधर दान रतनु,
गज़ा दान,
जय चारण,
जगदीश रतनु,
दमयंती जाड़ावत,
विक्रम देपावत,
विक्रम सिंह चारण,
विजय लक्ष्मी देथा,
संतोष रतनु,
शिवराज सिंह बारहट,
सोहन दान सीन्ढायच,
दीवान दान रतनु,
ND चरण देवीपुत्र,
सूर्य देव सिंह बारहट,
पर्थ्विराज रतनु,
पर्फुल भाई,
जबर दान भाई,
प्रकाश अमरावत,
बद्रिदान गाडन,
बलवंत दान देवल,
मधुसुदन सिंह(isp),
मुलदान देपावत,
मुकेश अमरावत,
मोहन सिंह रतनु,
लक्ष्मन सिंह आसिया,
वीरेन्द्र लखावत आदि
गणपतसिंह चारण–9950408090